Tonlarca hamsinin arasında kaybolmuş balıkçıların yüzlerindeki yorgun tebessüm… Sinop limanında bir kış sabahı çekilen bu olağanüstü kare, Halit Gümüş’ün objektifinden dünyaya ulaştı. Karadeniz’in bereketini ve hüznünü tek çerçevede buluşturan bu fotoğraf, usta gazetecinin hamsi balığının yıldan yıla azalmasına dair sessiz feryadı gibiydi. Nitekim Gümüş’ün “Hamsi Bereketi” adıyla anılan bu çalışması uluslararası bir fotoğraf yarışmasında ilk 12’ye girmeyi başararak Sinop’un sesini uzak diyarlara taşıdı. Anadolu Ajansı (AA) Sinop muhabiri Halit Gümüş, bir anda isminden her yerde söz ettirir hale gelmişti.
Halit Gümüş’ün 2006 yılında çektiği “Hamsi Bereketi” fotoğrafı (solda) uluslararası başarı kazanırken, kendisi (sağda) bu kareyi 2018 takvimine taşıyarak çevre farkındalığı yaratmaya devam etti.
Gümüş, yakalanan tonlarca balığın içinde adeta kaybolan balıkçıların sevincini ölümsüzleştirerek geçmişte Sinop’ta görülen hamsi bolluğunu gelecek kuşaklara aktaracağını vurguladı. “Hamsi böyle giderse yakın gelecekte onu sadece fotoğraflarda görebileceğiz” sözleriyle azalan balık stokuna dikkat çekiyor ve sanatın toplumsal bir görevi olabileceğini bizlere hatırlatıyordu. Bu fotoğrafın gördüğü ilgi üzerine Halit Gümüş, aynı kareyi takvim yapraklarına bastırıp dağıtarak farkındalık oluşturmayı sürdürdü. Uzun yıllardır habercilik alanında “başarılardan başarılara koşarak adını gazete sayfalarındaki manşetlerin altına yazdıran” Halit Gümüş’ün kariyeri, bu başarısıyla birlikte adeta taçlanmış oldu.
Gazeteci Halit Gümüş’ün Sinop’un sosyal ve kültürel yaşamına katkıları, yalnızca bir haberci olarak aktardığı gelişmelerle sınırlı değil. Halit Gümüş, gençlik yıllarında Sinop'taki ABD radar üssünde görevli askerlerden öğrenir dalgıçlığı da, fotoğrafçılığı da. Bu dönemde başlayan sıcak dostlukları hiç bitmez; aradan yıllar geçmesine rağmen emekli Amerikan askerleri hâlâ Sinop’a onu ziyarete gelirler. Karadeniz sevdası babası Habeş Kaptan’ın ona mirasıdır. Sinop sevgisi, onun çocukluk anılarında derin kökler salar; daha ilkokul öğrencisiyken Şehir Kulübü’nün bahçesine kendi elleriyle diktiği fidana yıllar sonra "Tarzan Kemal" belgeselinde sarılırken görürüz onu. O fidan, büyür ve Halit Gümüş'le birlikte şehir belleğinin yaşayan bir parçasına dönüşür. O, aynı zamanda bir sanat emekçisi; Sinop Fotoğraf Amatörleri Derneği (SİFAD) üyesi olarak yıllardır memleketinin güzelliklerini görüntülüyor ve bu birikimi hemşerileriyle paylaşıyor. SİFAD’ın düzenlediği sergilerde kimi zaman kırsal yaşam temalı fotoğraflarıyla yer alarak kente fotoğraf sanatını sevdirmeye çalışıyor.
SİFAD Başkanı Erdoğan Purçlutepe’nin de belirttiği gibi “amacımız, başta Karadeniz’in incisi Sinop olmak üzere ülkemizin farklı yerlerindeki tarihi ve kültürel değerleri, doğal güzellikleri, yaşam alanlarını ve insanı tanıtmak, belgelemek ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaktır”. İşte Halit Gümüş, bu amacı adeta hayat felsefesi edinmiş bir isim. Onun kadrajında bazen asırlık bir geleneğin yaşatıldığı Gerze’nin Abdaloğlu köyü vardır: Bayram arifesinde mezarlıkta toplanıp yöresel pidelerini paylaşan köylülerin “Zirat Kesimi” geleneği Gümüş’ün çektiği fotoğraflarla şehir belleğine kazınır. Bazen de yüreklere dokunan bir insan hikâyesi, Gümüş’ün kalemiyle tüm ülkeye duyurulur: Çok sevdiği köpeğini kışın Almanya’ya götüremediği için “Köpeğime bak, evimde bedava otur” ilanıyla bir öğrenciye evini açan Sema Teyze’nin sıcacık çözümünü ilk onun haberinde okuruz. Halit Gümüş, böylece Sinop’un kültürel dokusunu meydana getiren adetleri, insan manzaralarını ve dayanışma örneklerini hem kayıt altına alıyor hem de geniş kitlelere aktarıyor.
Halit Gümüş’ün toplumsal etkisi, objektifi ve kalemiyle ortaya koyduklarının da ötesinde, Sinop halkıyla kurduğu gönül bağında gizli. Kendisini yakından tanıyanlar ve sosyal medyadan takip eden binlerce Sinoplu için o, adeta “gurbetçinin Sinop’taki gözü” olmuş durumda. Her sabah sosyal medya hesaplarından paylaştığı günaydın mesajlarıyla “Sinop’ta güneşli bir sabaha merhaba” derken, sadece şehirdeki dostlarını değil uzaktaki hemşerilerini de selamlıyor. Yaklaşık 13 bin kişinin takip ettiği sayfasında Sinop’tan haberler, eski fotoğraflar, neşeli anlar paylaşarak gurbetteki yüzlerce insana memleket hasretini unutturuyor. Halkın içinde bu denli yer alması, onu sıradan bir gazeteciden öte, şehrin aileden biri haline getiriyor. Sinop’ta kültür-sanat etkinliklerinin çoğunda onu ön saflarda görmek mümkün: Bir konserin coşkusunu videoya çekerken, bir halk oyunları gösterisinde gençleri yüreklendirirken ya da bir sergi açılışında sanatçılara destek verirken Halit Gümüş’ün sıcak gülümsemesi hep orada. Bu yüzden Sinoplular onun objektifine sadece bir kamera olarak değil, şehrin ortak hafızasının bir parçası olarak bakıyor.
Halit Gümüş’ün hikâyesi, memleketine adanmışlığın ve tutkunun hikâyesi. O, yıllar boyu Sinop’un sokaklarını adımlarken bir kentin tarihini kare kare yazdı. Denizin kokusunu manşetlere, insanların sesini fotoğraflara taşıdı. Sinop’un “Türkiye’nin en mutlu şehri” unvanını aldığı günlerde de oradaydı, zorlu zamanlarında da – her defasında bu kentin ruhunu yansıtan görüntüler yakalamayı bildi. Gazeteci kimliğiyle 2014’te İstanbul’daki Sinop Tanıtım Günleri’nde şehrini ulusal medyada başarıyla temsil eden ekipte yer alması da bunun bir göstergesiydi. Kimi zaman tek bir kare ile çevre sorunlarına dikkat çekti, kimi zaman bir takvim yaprağıyla hasret giderdi. Örneğin, yıllardır göremediği torununa duyduğu özlemi biraz olsun dindirebilmek için torununun fotoğrafını bastırdığı bir takvimi evinin duvarına asması, onun için küçük ama anlamlı bir kişisel sanat eylemiydi. Gümüş, “torununu çok özlediğini ve bu özlemini biraz olsun gidermek için torununun fotoğrafından takvim bastırdığını” söylerken aslında bize fotoğrafın insan hayatındaki yerine dair samimi bir ders veriyordu: Fotoğraf, zaman ve mesafe engelini aşarak sevdiklerimizi yakınımızda hissetmenin bir yolu olabilirdi.
Halit Gümüş, Sinop’un sosyal, kültürel ve sanat yaşamına değer katan en önemli şahsiyetlerden biri olarak karşımızda duruyor. Bir gazeteci, bir fotoğrafçı ve en önemlisi gerçek bir Sinop sevdalısı olarak, kentin hafızasını canlı tutan sayısız işe imza attı. Onun objektifinden yansıyan her kare, Sinop’un dününü bugüne, bugününü yarınlara bağlıyor. Bu yazı dizisinin ilk halkasında Halit Gümüş’ü konuk etmek, işte bu yüzden anlamlı. Şehrine adanmış bir ömür, binlerce insana ilham veriyor; Halit Gümüş, Sinop’un kalbinde unutulmaz bir iz bırakarak yoluna devam ediyor. Sinop, onun gözlerinde yaşamaya, onun anlatımıyla ışıldamaya hep devam edecek…
