Sosyal medya, kullanıcıların internette aradığı, kullandığı ve içerik ürettiği interaktif iletişim platformudur.
Sosyal medya kullanıcı o kadar artmıştır ki; 2023 yılına göre Türkiye’de mobil telefon kullanıcı sayısı 81,7 Milyon , internet kullanıcı sayısı 71,4 Milyon ve sosyal medya kullanıcı sayısı ise 62,6 Milyondur. Dünyada ise internet kullanıcı sayısı 4,8 Milyardır.
Sosyal medyada zaman ve mekan sınırlaması yoktur. Bu platformda insanlar iletişim kurar, soru sorar, bilgi alır, bilgi aktarımında bulunur. Bu yönüyle de sosyal medya resmi olmayan eğitim yollarından birisi olarak kabul edilir.
Sosyal medya kullanıcılarının medya mesajlarını daha iyi anlayabilmeleri, analiz etmeleri, değerlendirme kabiliyetlerini arttırabilmeleri ve bilinçli kullanıcı olabilmelerine yönelik asgari bir bilgiye sahip olmaları önemlidir. Bunun için Avrupa ülkelerinde sosyal medya okuryazarlık eğitimi bulunmaktadır. Ülkemizde bu görev Radyo ve Televizyon Üst Kurulu - RTÜK tarafından verilmektedir.
Sosyal medyanın en çok kullanım alanlarından biri haberciliktir. Kullanıcılar, şahit oldukları olayları sosyal ağlar sayesinde kısa sürede kitlelere ulaştırma imkanına sahiptirler. Ancak bir çok kişi haber etik ilkelerini bilmediği için haberin doğrulanması ihtiyacı doğmaktadır.
Sosyal medya kullanımıyla birlikte insan hayatında bir çok değişim olmuştur. Bazıları takma isimler arkasına saklanarak özgürce ve ölçüsüzce paylaşımlar yapabilmektedir. Çocuklar ile ebeveynler arsında iletişim yönü değişmiştir. Çocuklara öğretim konusunda yardımcı olan büyükler yeni teknolojiyi çocuklardan öğrenir duruma geldiler. Çocukların arkadaş çevrelerini buradan takip etmeye başladılar.
Yine sosyal medya kullanımıyla birlikte aile ve toplum bireyleri arasındaki yüz yüze iletişim dip yapmış ve ilişkiler zayıflamıştır. Bu durum gelecek acısından kaygı verici bir hal almıştır.
Sosyal Medya kullanıcılarının dikkat etmesi gereken hususlar.
• Teyit edilmemiş bilgi ve haberler yayılmamalıdır.
• Tartışmalar saygı içerisinde yapılmalıdır.
• Çok özel sırlar açık edilmemelidir.
• İletişim ve kimlik bilgileri paylaşılmamalıdır.
• Emin olunmayan link tıklanılmamalıdır.
• Doğru zamanda paylaşım yapılmalıdır.
Sosyal Medyanın faydaları
• Dünyadaki gelişmeleri yakından takip edilir.
• Grup sohbetleri ve mesajlaşma ile sürekli iletişim ve etkileşim olur.
• Alışveriş kolaylığı sağlar
• Geniş kitlelere ulaşabilme imkânı sağlar
• Dijital pazarlama yapabilme imkanı sağlar
• Marka tanıtımı vs. kolaylık sağlar
Sosyal Medyanın Zararları
• Bağımlılık
• Takipçi ve beğeni sayısına bağlı olarak huzursuzluk
• Kişiliğin değişmesi
• Taciz, tehdit gibi siber zorbalık
• Kişisel verilerin çalınması
• Sosyal Medya dolandırıcılığı vs.
Bazı sosyal medya kullanıcılarının yaptıkları hatalı paylaşım ve yorumlar ile ilgili örnekler.
Kullanıcı, mesajı paylaşmış ama ne demek istiyor belli değil. “Falanca yerde yaşayan teyzemin kızı vefat etti, defin işlemini yaptık” mealinde bir paylaşım.
Bir başka kişi, arkadaşının paylaştığı yazının altına alakasızca gayri menkul alım satımı yapıyorum, telefon numaram şudur.
Başka bir sosyal medya kullanıcısı İstanbul’dan memleketine giderken hiçbir açıklama yapmadan her iki -üç saatte bir konum paylaşıyor. 3-5 kişi yorumlarda soruyor ; Abi yolculuk nereye ? Sanki insanlar işi gücü bırakmış bu kişi ile ilgileniyor.
Bazı sosyal medya kullanıcıları deniz kenarında, şelale önünde, ormanda veya güzel bir tarihi ve turistik mekanda resim çekip paylaşıyor. Bir kelimelik açıklama yok. Yine bazı kullanıcılar belli ki iş insanı veya üst düzey birileri ile resim çektirip paylaşıyor. Yine açıklama/not yok.
Bazı sosyal medya kullanıcıları bir vesile ile bir araya geldiklerinde grup üyelerinden ziyada masadaki yemekleri öne çıkararak paylaşmaktadır.
Eşlerin doğum veya evlilik yıl dönümlerinde bir birlerine söyleyecekleri aşk ve sevgi sözcüklerini medya kanalı ile söylemek yerine direkt yüz yüze söyleyip buradan da geleceğe dönük güzel dilek ve temennilerde bulunulsa daha iyi olur kanaatindeyim. Ancak yine de bu konuda kimseye bir şey diyemeyiz.
Bazı kullanıcılar, birisinin başka birisini kötülediği mesajı doğruluğunu araştırmadan paylaşabilmekte veya beğenebilmektedir. Doğruluğu teyit edilmeden paylaşılan bir haber eğer doğru değilse iftiradır, vebaldir, büyük günahtır.
Nadir de olsa alakalı alakasız çamdan -kavaktan günde 8-10 paylaşım yapan kullanıcılar da mevcuttur.
Bunlar benim nadir de olsa tespit ettiklerim. Bu örnekleri çoğaltabiliriz.
Sosyal medya bir iletişim aracıdır. Vereceğiniz mesaj açık, net ve anlaşılır ve bir amacı olmalıdır.
Sonuç itibariyle burada elimizden geldiği kadar sosyal medya kullanımın faydaları, mahzurları ve dikkat edilmesi gereken hususları basit bir şekilde anlatmaya çalıştık. Faydalı olummuşsa kendimizi mutlu hissederiz.
İnsanın yalnızca gerçeğin ne olduğunu bilmesi yeterli değildir. Doğruyu istemesi ve yapması da gerekir.
