Her insanda farkındalık gösteren canlılığı ve gevşemeyi sağlayan bitkisel ‘’nörovejetatif sistem’’ otonom sinir sistemi ve istenç dışı insanın bilinci dışında olan sinir sistemi bulunur. Bu işleyiş sinir sistemi hipotalamusta bulunan çekirdeklerden oluşur. Hipotalamus insanın orta beyinin de ve üçüncü karıncığının tabanıyla yan duvarlarının bir kesimini oluşturur ki bu çekirdekler üç ayrı bölgede yer alarak değişik getirici-götürücü bağlantılarla beynin başka bölümlerine etkileşim-iletişim sağlamaktadırlar.
Yaşam için tüm işlevleri düzenleyerek dengeleyen orta beyinde yer alan ‘’diansefal’’ ise yumurta biçiminde, gri bir cevher kitlesidir. Yapı ve işlev olarak literatülde Hipotalamus, limbik sistem, subtalamus, talamus, epitalamus adını alana bölgelerden oluşur. Bireyde bilinç durumunu etkileyen sebepler beyin kabuğundan da kaynaklanabilerek etkinin süresi, türü, büyüklüğü, şiddeti önemli hayati rol oynar. Beyin kabuğunun altında bulunan ‘’talamus’’ orta beyinde yirmi altı çekirdekten oluşur. Talamus insan bilinen beş duyu işitme, görme, dokunma,koku, tat alma duyu organlarında spesifik uyararak mamafih duyu organlarını ilgilendirmeyen uyaranları birleştirerek bütünleştirir.
Beynin aktivitesiyle bilinç durumu arasında döngünün sürdürülebilinirliğini sağlayan diğer önemli bir işlev olan ‘’limbik sistem’’ beyin kabuğunun altında, orta beyinde yer alarak insanın koku yollarıyla hem de hipotalamusla seri bağlantılar sağlar. Limbik sistem, duygulanımla, içgüdüleşme, dürtüsel işlevleri yönlendirici olup, bitkisel ‘’vejetatif’’ sinir sistemini düzenleyerek cinsel yaşamla ilgili davranışları bütünleştirerek bilinçli dikkati odaklaştırıcı etkisi olduğu bilinmektedir. İletişimsel ve etkileşimsel insan sinir sisteminde desteklemektedir.
İyi bir zihne sahip olmaktan ziyade onun nasıl kullanılabileceğini keşfettik bizlere düşen.. Bitkisel sinir sistemi, organizmanın iç ve dış ortamından gelen iletilerin, fiziksel ve kimyasal taşıyıcıların realitesine göre yönlendirerek niceliksel, niteliksel ve duygulanımsal değişmeleri sistemsel organizmaya yansıtır. Bitkisel sinir sisteminin yapı ve işlev bakımından sempatik sistem ve parasempatik sistem olarak iki temel görevi vardır. Sempatik sistem insanın haberdarlığını, eylemi, uyanıklılığını sürdürmek güderken, Parasempatik sistem ise organların, sistemlerinin çalışması için beslenmeyi, dinlenmeyi sağlar.
Yaşam için gerekli yapıların işlevlerinde üreme, büyüme ve uyumu sağlayan içsalgılar da büyük önem arz eder. Sinir sisteminin içsalgılarla olan uyumluluğu yanı sıra bedendeki hücrelerle, hücre gruplarıyla, dokularla, organlarla devamlı iletişim ve etkileşim halindedirler. Yaşam ritmi ve bedeb ve ruh saati olarak bilinen gün içi düzen ve geri iletişim, insanın var olan iç salgısal sinir sisteminin işleyişinde önemli rol oynar. Yani uyanma, hareketlenme, dikkatlileşme ve benliğini dinleyebilme de insan daha etkinleşerek yaşamında hayatını yönlendirmede üstün becerilerle donatılır.
Bir seçme eylemi olarak bilinen yaşamımızda gözle görülmeyen ne gibi faktörlerin bizleri etkilediğini ve ne şekilde yönlendirildiğimizi anlayabilmemiz yine kendi çaba, görüş, araştırmacı ruhuna bağlıdır. Hayatın bizlerin ona verdiğimizden başka anlamı yoktur. Beyinde çözümlenemeyecek hiçbir şeyin olmadığının farkına vararak kabullenmek, insanoğlunu yapıcı role teşvik ederek pozitif enerjiyle dolu dolu yaşamını sürdürülebilinirliğine imkan verecektir.
ARAŞTIRMACI YAZAR
VOLKAN YAŞAR BERBER
