Sinop'un Türkleşmesine ve İslamlaşmasına öncülük eden, Sinop'ta meftun ve çok sayıda ziyaretçisi bulunan Sinop Merkez Ada Mahallesinde Seyit İbrahim Bilal Türbesi, Merkez Alaaddin Cami yanında ki Yeşil Türbe,  Gerze Yakakent Çeçe Sultan köyünde bulunan Çeçe Sultan Türbeleri Sinop İnanç Turizmi açısından önemli bir potansiyeldir.



Bölgenin bu büyük tarihi olgusu ve kültürel dönüşümünün gerçekleşmesinde katalizatör görevi gören manevi öncülerin tanıtılması inanç turizmi açısından önem arz etmektedir. Bu konuda müdürlüğümüzce çalışmalar yürütülmektedir.


1071 Malazgirt Savaşından sonra Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması futahatında Alperenlerin yanında gönül erleri ile Anadolu'nun manevi mimarları dervişlerin etkisi, Coğrafyanın Türk - İslam rengini alması ve vatanlaşmasında önemli bir faktördür. Anadolu'daki yerleşik kültürün eritilmesinde ve  İslam'ın Türk kültürüyle özdeşleşen adalet, erdemlilik, mütevazilik, insan sevgisi ve toplumsal kardeşlik gibi duyguları Anadolu insanlarına bu derviş erenleri sayesinde ulaşmıştır.



İlimizde bulunan türbeleri ( Seyit Bilal Yeşil Türbe, Çeçe Sultan ) bu açıdan irdeleyecek olursak tarihleri tutmasa da amaç ve gayeleri açısından aynı mücadelenin ekseninde ve Horasan kökenli Türk asıllı olmaları, İsfahan ve Horasanın o dönemin ilim ve kültür merkezi, erenler okulu olduğu yada bu ekolun Anadolu'nun vatanlaşmasında bir daha silinmeyecek olan Türk Kültürü mühürünün basılmasındaki önemini daha iyi kavramış oluyoruz. Çeçe Sultan, Sinop'u fetheden Emir Tayboğa'nın kardeşi  Mehmet Çeçe Bey'e ait olup, dikdörtgen planlı, kesme taştan yapılan eserin kapısının üzerindeki kitabe stili Selçuklu dönemine aittir. Günümüzde eser camii olarak kullanılmaktadır. Camii içerisinde Çeçe Sultan ve yakını olduğu sanılan 8 mezar bulunmaktadır. Günümüzde Hıdırellez Şenlikleri burada yapılmakta olup, türbe ziyaret edilmekte, dualar yapılmakta, adaklar kesilmektedir. Ada mahallesinde bulunan Seyit Bilal Türbesi'nin de yakın zamana kadar aynı amaçla kullanılmıştır.



Sinop'un Tekke Şenliklerinin yapıldığı, adakların kesildiği, duaların yapıldığı bir mekandır. Bu iki mekan hem köken itibariyle hem de yapım stili ve diğer özellikleri bakımından benzerlik göstermektedir. Merkezde bulunan Yeşil Türbe ve çevresi de Sinop'un en eski pazar yeri ve alışveriş merkezi olarak bu mekanlarla da benzerlik göstermektedir. Somut olmayan Kültür Mirasımız Hıdırellez geleneğinin en önemli yaşayan tanıklarıdır. Günümüzde camii olarak kullanılan bu dini yapıtların önünde dilek taşının  benzerlik göstermesi, ziyaretçilerin  ilgisini çekmektedir. Türbelerdeki sancak ve soy kütükleri de benzerlik göstermektedir. Seyit Bilal sandukasının sağındaki kitabede yazılı olan şiir " İnsanın dünyasında arttırdığı noksanlıktan başka birşey değildir. İhlaslı hayırdan başka kazancıda hüsrandan ibarettir elde edilen her sene kökü olmayan bir tattır. Çünkü manası hakikatte yokluktur.



Ey çabalaya çabalaya dünya yıkıntılığını onaran, Allah hakkı için söyle Ömür yıkıntılığı için tamir var mıdır? Dünyadan ve onun süsünden el çek önünde sonunda duruluğu bulanıklıktır. Kavuşma ise ayrılıktır." İnsanın varlık gayesini en iyi şekilde tanımlamaktadır. Yeşil Türbe'de bir zamanlar ( 1920'lerden önce ) duvarda asılı bulunan soy kütüğünde şöyle gösterilmekteydi " Hz. İmam Ali'nin oğlu Hz. Seyit İmam Hüseyin oğlu Hz. Seyit İmam Zeynel Abidin oğlu, Hz. Seyit İmam Muhammed Bakır oğlu Hz. Seyit İmam Caferi Sadık oğlu,  Hz. Seyit İmam Musa Kazım oğlu, Hz. Seyit Abdullah El Ekber oğlu Hz. Seyit Muhammed El meşhur Çaçe Sultan oğlu Hz. Seyit Musa oğlu , Hz Seyit İsa kızı Hz. Seyide Fatma kızı, Hz. Seyide Halime oğlu, Hz. Şeyh Seyit Mustafa Göllü oğlu Hz. Şeyh Seyit Recep oğlu Hz. Şeyh Seyit Mustafa " Kime ait olduğu bilinmeyen Yeşil Türbenin bu silsileden anlaşıldığı üzere Hz. Şeyh Seyit Mustafa'ya ait olduğu sanılmaktadır.  Seyit Bilal Türbesinde 1920'lerden önce  asıldığı söylenen secereye göre (o yıllarda çalındığı söylenmektedir.) "Hz. Ali'nin oğlu Hz. İmam Hüseyin oğlu Hz. İmam Zeynel Abidin oğlu Hz. İmam Muhammed Bakır oğlu Hz. İmam Caferi Sadık oğlu Hz. İmam Musa Kazım oğlu Hz. İbrahim Bilal". Bu secereye göre de Seyit İbrahim Bilal hazretleri Çeçe Sultan'ın amcası olduğu sanılmaktadır.


Somut olmayan Kültür Miras Listemizde önemli bir yer tutan Hıdırellez Şenlikleri önemli bir turizm sirkülasyonudur. Daha önceleri Seyit Bilal Türbesi, çevresinde yapılan bu gelenek günümüzde Sinop Merkez Bektaşağa Köyünde yapılmaktadır. Çeçe Sultan'da aynen devam ediyor. Yeşil Türbe etrafında haftanın iki günü ( Pazartesi ve Perşembe ) kurulan pazar ve alışveriş geleneği yeni pazar yerine kaydırılmıştır. Ancak her üç dini mekan bugün Sinop'un İnanç Turizminde önemli bir potansiyel teşkil etmektedir. Yerli turist açısından önemli ölçüde ziyaretçileri vardır. Bölgemizin Türkleşmesi ve İslamlaşmasını anımsatan en önemli tanıklarıdır.






- - - -