Ülkemizin en kuzeyinde bulunan Sinop, gerek Hamsilos Koyu'nun büyük katkı sağladığı doğasıyla hem de çeşitli medeniyetlerin bıraktığı izlerle gezginlerin en merak ettiği şehirler arasındadır. Fakat Sinop'ta yer alan ve ülkemizin sağlam kaya mezarlarından sadece biri olan koruma altındaki Boyabat Kaya Mezarları, çok fazla tanıtılmadığı için pek bilinmiyor. 

Kaya Mezarları Boyabat Kastamonu kara yolunun on beşinci kilometresinde Salar Köyü sınırları içinde yer alır. Köyün doğusunda ve yüksekçe bir kalker kayanın üzerinde yer alan Mezar Gökırmak ovasına hakim bir tepededir. Kaya mezarına ulaşmak için karayolundan ayrılarak köy yoluna girilmesi gerekir. 

Mezar çevresinde bulunan kaya işlemeleri, çevre köylerce “şeytan basamakları” adı verilen insan yapımı bir basamaklı tünelin bulunması bu alanın sadece mezar için kullanılmadığını ve çok eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir.
Kaya Mezarının Kimerlere, Romalılara atfedilse de en güçlü görüş MÖ. 7. Yüzyılda Paflagonyalılar tarafından yapıldığıdır. Çünkü işçilik bakımından Durağan’daki Terelek kaya mezarına benzemektedir.
Kaya mezarı kalker kaya bloğu oyularak yapılmıştır. Kaya mezarının dış kısmı dikdörtgen şeklindedir ve yaklaşık olarak boyu 10 metre, yüksekliği 5 metredir. Cephede üç sütun bulunur ve Boyabat Çevresi ve tarihi kitabında bu sütunlardan dolayı “Direkli Kaya Mezarı” da denildiği yazılmaktadır. Sütunlar kare bir ayak üzerinde oturmaktadır ve sütunlar alttan yukarı doğru daralan silindirik bir yapıya sahiptir. Mezarın sol kısmında ve solda yer alan üçüncü sütunda kırılmalar meydana gelerek hasar meydana gelmiştir. Her üç sütunun üstünde kabartma bulunmaktadır.
Mezar odası kapısının kapatma oyukları hala mevcuttur ve kapının sol üst kısmında mezara bakan bir ışıklık penceresi mevcuttur.

Ayrıca Kaya mezarının bulunduğu kaya bloğunun önünde ovaya doğru çıkıntı yapan son bir tepe bulunmaktadır ve üstünde yöre insanlarınca “dilek ağacı” olarak adlandırılan bir ağaç bu tepenin en üst noktasında yer almaktadır. Ağacın bulunduğu yerden ovayı seyretmek insana büyük bir zevk vermektedir. Ama ne yazık ki define arayıcıları tarafından ağacın birkaç kökü kesilerek ağacın alt kısmında define aramak suretiyle ağaca zarar vermişlerdir. 

Kaya mezarı ve çevresi hala tam olarak bilinmemektedir ve Boyabat ilçesi insanlarınca bile tam olarak tanınmamaktadır.

Sinop Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün başvurusu üzerine toplanan Kültür ve Turizm Bakanlığı Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından Boyabat'ta yer alan kaya mezarı koruma altına alındı. Kurul, özel mülkiyette yer alan kaya mezarının tarihi değere sahip olduğuna karar verdi.

Haber:Nur Banu Çelebi (STJ Muhabir)
Editör: Vitrin Haber