Erfelek İlçe Gıda Tarım Hayvancılık Müdürü Özgür Baş, fındık üreticilerine zirai dondan korunmaları konusunda uyarılarda bulundu. 

Erfelek İlçe Gıda Tarım Hayvancılık Müdürü Özgür Baş, bölgemizde hava sıcaklıklarının düşmesiyle birlikte meydana gelebilecek zirai don olaylarına karşı fındık üreticilerini dikkatli olmaları konusunda uyardı. Baş; “Bütün üreticilerimizin olası zirai dona karşı tedbirlerini almasını öneriyoruz.  Fındık başta olmak üzere birçok ürünün maruz kalacağı zirai don üreticilere maddi anlamda kayıp yaşatacaktır" dedi. Bölgede üreticilerin önemli geçim kaynaklarının başında gelen fındığın sıfırın altında 2 derecelerde zarar görebileceğine işaret eden Erfelek İlçe Gıda Tarım Hayvancılık Müdürü Özgür Baş; “'Fındık İlçemizin de yer aldığı Karadeniz bölgesinin geleneksel bir ürünüdür ve ekonomik anlamda tarımı yapılmaktadır. Bazı yıllarda meydana gelen olumsuz iklim koşulları ve düşük sıcaklıklara bağlı verim düşüklüğü görülebilmektedir.

Bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0 oC'nin altına düşmesi ile don olayı meydana gelmektedir. Bu durum etkilenme biçimine göre kültür bitkilerinde ekonomik anlamda önemli kayıplara sebep olmaktadır. Fındık, fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek donlardan büyük ölçüde zarar görmektedir. Fındık bitkisinin gövdesi tam dinlenme döneminde -25 oC'ye kadar dayanabilmektedir. Gelişmenin başlamasıyla bu dayanıklılık azalmaktadır. Erkek çiçekler yani püsler açmadan önce anterler içerisinde iken -8 oC'de, fenerlenme döneminde ise çiçek tozları -4 oC 'de zarar görmeye başlar. Karanfil olarak adlandırılan dişi çiçekler ise yine -8 oC'den itibaren zarar görmeye başlamakta ve – 16 oC'de tamamen ölmektedir. İlkbaharın geç donları, tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemde -2 oC 'den itibaren zarar vermektedir. Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassastır. Hasar oranı donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir” diye konuştu.

İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ ÜRÜNLERİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
İklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında son yıllarda sıcaklıklar yüksek seyrettiğini bu nedenle ürünlerin olması gerektiğinden erken oluşmaya başladığını belirten Erfelek İlçe Gıda Tarım Hayvancılık Müdürü Özgür Baş, bu durumun ürünleri hava koşullarına dayanıksız hale getirdiğinin altını çizdi. Baş; “İklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında son yıllarda sıcaklıklar yüksek seyretmektedir. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden bu sıcaklıklar diğer bitkilerde olduğu gibi fındıkta da bitkinin erken uyanmasına neden olmaktadır. Erken uyanan bitki ise soğuklara karşı hassas hale gelmekte ve ilkbaharda meydana gelebilecek olan donlardan büyük oranda zarar görmektedir. Üreticiler don zararına karşı bahçelerini gözlemleyerek ve iklim verilerini de dikkate alarak tedbirlerini almalıdır. Aksi durumda sarf ettikleri emek ve masrafların karşılığını alamayabilirler. Özellikle üretim sezonu boyunca fındık bahçelerinin bakımının iyi bir şekilde yapılması önemlidir. Gübreler yaptırılacak olan toprak ve yaprak analizleri neticesine göre uygun biçimde verilmelidir. Don zararından tamamen koruyan ve Bakanlığımızca ruhsat verilen herhangi bir ürün bulunmamaktadır. Bitkinin geç uyanmasını sağlayan bitki gelişim düzenleyicileri bulunmaktadır. Fakat bunlar donun etkisini tamamen yok etmeyip donun şiddetini bir miktar azaltabilmektedirler” dedi.

DON ZARARINDAN KORUMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Fındık üreticilerinin dona karşı alması gereken önlemler konusunda da bilgiler veren Erfelek İlçe Gıda Tarım Hayvancılık Müdürü Özgür Baş, alınacak önlemlerin yanısıra üreticilerin kullanacakları Bitki Koruma Ürünlerini yetkili bayilerden temin etmeleri, Bakanlıkça ruhsat verilen ürünleri tercih etmeleri ve en önemlisi de Tarım Sigortası ile ürünlerini zamanında sigortalatmaları gerektiğini vurguladı. Baş; “Fındık üreticilerimiz olası don olaylarına karşı öncelikle bahçelerinin değişik yerlerinde özellikle de rüzgarın geldiği yönde bol duman veren sap, saman, kuru ot, fındık zurufu, paçavra gibi maddeleri yakarak bitkilerin ve arazi yüzeyinin duman içinde kalmasını sağlayabilirler. Yağmurlama sulama sistemiyle sulama yapabilirler. Su donarken çevresine ısı vererek toprak yüzeyinde sıcaklığın düşmesini önler. Don olacağı beklenen gecelerden önce bahçeler sulanır. Toprağın üzeri hasır, plastik örtü malzemeleri ile örtülerek ısı kaybı önlenebilir. Bazı kimyasal maddeler kullanılarak sisleme yapılabilir. Havaya su buharı püskürtülerek nem oranı artırılır. Bahçenin uygun yerlerine konulacak vantilatör ile hava sirkülasyonu sağlanarak soğuk havanın birikmesi önlenebilir. Bahçenin uygun yerlerinde odun, kömür, lastik vb. yakarak ısıtma yapılabilir.
Kültürel önlemler ile bitkilerde meydana gelebilecek don zararı önlenebilir ya da azaltılabilir. Don tehlikesi bulunan yerlerde Bahçe tesisinde dona karşı dayanıklı ilkbaharda geç uyanan çeşitler ( Foşa, Çakıldak vb.) tercih edilmeli, bitkinin soğuğa hassasiyetini arttıracak olan fazla azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır. Ayrıca hava akımının geldiği yanlara uygun ağaç dikmek suretiyle rüzgâr perdeleri oluşturulabilir.

Fındık üreticilerinin dona karşı gerekli önlemleri almaları, kullanacakları Bitki Koruma Ürünlerini yetkili bayilerden temin etmeleri, Bakanlığımızca ruhsat verilen ürünleri tercih etmeleri ve en önemlisi de Tarım Sigortası ile ürünlerini zamanında sigortalatmaları yararlarına olacaktır. 
Doğal afetlerin yaşanmayacağı ürünü bol ve bereketli bir yıl diliyorum” dedi. 
 
Editör: Vitrin Haber