Yıllardır Almanya'da gurbetçilere fahri danışmanlık yapan Sinoplu gurbetçi Şaban Turhal, geçtiğimiz günlerde Vitrinhaber aracılığıyla duyurduğu 'Gurbetçiler için yurtdışı seçim bölgesi uygulamasına geçilmesi önerisinin büyük yankı uyandırdığını söyledi.
Şaban Turhal sözlerini şöyle sürdürdü: "Vitrin Haber gazetesinde gündeme getirdiğim konu hakkın da çok olumlu destek aldım az da olsa meseleyi anlayamayanlar da var. Örneğin; 'Avrupa’daki Türkleri seviyoruz ve düşüncelerinize saygı duyuyoruz ama Avrupa’daki Türklerin Türkiye’deki seçimlerde oy kullanmalarını doğru bulmuyoruz, bu kesinlikle demokratik değil' diyenler ve 'Türkiye’de yaşayan halkın iradesini Avrupa'daki gurbetçi belirlememeli' diye eleştirenler de oldu az sayıda.
Bu eleştirileri yapan dostlarıma aşağıda yazdığım konuları anlatınca ikna olan çok oldu. Yurt dışında 6,5 milyonu aşkın vatandaşımız bulunmaktadır.
Türkiye’ye dönüş yapmış olan 3 milyon kadar insanımızla birlikte düşünüldüğünde yaklaşık 9,5 milyonluk bir kitleyi ilgilendiren konu. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda 298 Sayılı kanun, Yurt dışı ilçe seçim kurulu kurulmasını öngörmektedir.
Buna göre yurt dışındaki vatandaşların kullandığı oylar, ülke genelindeki oylara, parti oy oranlarına göre eklenmektedir.
Bu orana göre eklenmeler birtakım sorunlar doğurmaktadır. Yurt içindeki vekilliklerin yurt dışı oylar ile değişmesi etik değil. Yurt içindeki seçmenin iradesinin yurt dışı oylardan etkilenmesi, üstelik yurt dışındaki vatandaşlarımızın TBMM’de yeterince temsil edilemiyor oluşu demokratik etiğe de uymamaktadır.
Önerdiğimiz sistem, dünyada uygulama örneklerine sahip bir sistemdir. Fransa ve İtalya gibi ülkelerin başı çektiği birçok ülkede sabittir.
Fransa, yurt dışındaki seçmenlerin iradelerinin sandığa yansıtılması için 23 Temmuz 2008’de bir anayasa değişikliği gerçekleştirmiştir. Buna göre yurt dışındaki Fransız yurttaşlarının oyları, 11 milletvekilinin seçilmesini sağlayacaktır. Bu amacın gerçekleştirilmesi için de 11 adet yeni seçim çevresi öngörülmüştür. Bu reform Nisan 2009’da somutlaştırılmış ve ülke dışındaki her 125 bin Fransız yurttaşına bir milletvekili düşecek şekilde 11 yeni dar bölge kıtalar arasında paylaştırılmıştır. Fransa dışında yaşayan Fransızların ve Fransa dışında oy kullanmak için konsolosluk listelerine kayıtlı aile hane halkı üyelerinin sayısına göre belirlenir.
Seçim sisteminde yurtdışı seçim çevresi uygulamasına yer veren bir başka örnek de İtalya’dır.
İtalya’nın yurt dışında yaklaşık 5.3 milyon vatandaşı bulunmaktadır. İtalya Yabancı Seçim Bölgesi, Anayasa'nın sırasıyla 56 ve 57. maddelerinde belirlenen toplam 12 milletvekili ve 6 senatör hakkına sahiptir. İtalya’da yurt dışı seçmenleri için 4 adet yurt dışı seçim çevresi öngörülmüştür.
İtalya’da Temsilciler Meclisi’nin 12, Senato’nun da 6 koltuğu yurt dışında yaşayan İtalyan seçmenlere tahsis edilmiş durumdadır.
Yurt dışı seçim çevresine benzer şekilde, ülkeleri dışındaki seçmenler için ayrı seçim bölgelerinin tahsisi, Hırvatistan, Romanya, Makedonya ve Portekiz başta olmak üzere 17 ülkede mevcuttur.
Dolayısıyla farklı ülke demokrasileri söz konusu sistemi tartışmaya ve uygulamaya başlamışlardır. Bizde niye olmasın.
ÖNERİMİZİN UYGULANMASI DURUMUNDA SAĞLAYACAĞI FAYDALAR
Yurt dışı seçim çevreleri oluşturularak milletvekili tahsis edilmesi, öncelikle yurt dışındaki vatandaşlarımızın temsili sorununun ortadan kaldırılmasını, temsilde adalet-yönetimde istikrar ilkesinin tahsisini sağlayacaktır. Yurt dışı oylarının yurt dışını temsil etmesi ve yurt içindeki seçimleri etkilememesi, seçimlerin hakkaniyetini arttıracak, oyların dağılımı sonucunda oluşan mağduriyetleri giderecektir. Bu öneri, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına aidiyet duygusu katacaktır.
Yurt dışında yaşayan vatandaşların, günlük hayatta yaşadıkları zorluklar, sıkıntılar gündeme getirilecek, kurulan milletvekilliği mekanizması ile yasal girişimler artırılacaktır.
Seçilen milletvekilleri, kendi seçmenlerinin sorunlarını daha yakından takip edeceğinden gerçekçi çözümlerin ortaya çıkması sağlanacaktır.
Önerinin gerçekleştirilmesi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi, dünya meclisi özelliğini haiz olacaktır.
Yurt dışındaki vatandaşlarımızın yoğunluğuna mukabil, o ülkede vatandaşlarımızı etkileyen politikaları vatandaşlarımız lehine etkilemek daha kolay olacaktır.
Mevcut önerimiz, gerek vatandaşların gerekse Türkiye’nin dünya ülkeleri ile entegrasyonuna katkı sağlayacak, karşılıklı ilişkileri arttırmış olacaktır".
Yaklaşık 15 yıldır, gurbetçi vatandaşların başta emeklilik olmak üzere sorun yaşadıkları tüm resmi iş ve işlemlerinde her iki ülke arasında bedelsiz danışmanlık görevini sürdüren Şaban Turhal, gurbetçilerin sorunlarının yurtdışı seçim bölgesi uygulaması ile azaltılabileceğini savunuyor
