Haziran ve Ağustos ayları arasında genellikle Sinop köylerinde dut, armut, karpuz, erik gibi meyvelerden pekmezler yapılıyor. Yöreye özgü bu tatlar her sene köylerde geleneksel olarak yapılır. Bakalım dut ve armut pekmezi köylerde nasıl hazırlanıyor ?

Dut pekmezi için; önce dutlar temiz bir örtüye bir sopa yardımıyla ağaçtan dökülür. Yaprak ve tozları ayıklanır. Temizlenen bu dutlar büyük kazanlara aktarılır. Kazandaki dutlar ezilerek hazırlanan ocaklarda meşe, söğüt, kavak gibi odunların ateşinde kaynamaya bırakılır. 

Kaynayan dutlar şarapkana adı verilen süzme sepetlerine aktarılır üzerine ağırlık koyarak süzme işlemi yapılıp dut posası ve şırası ayrılır. Şıralar, şıra kazanlarına aktarılıp tekrar kaynamaya bırakılır, pekmez kaynatılırken şıra bir seferde kaynatılır. Kaynama esnasında temiz bir bezle pekmeze is bulaşmaması için kazanın kenarları sık sık silinir.  Kaynamaya başlayan dut şırası köpüklenmeye başlar. Bu köpükler bir kepçe yardımıyla alınır. Kıvamında olup olmadığı sürekli kontrol edilir.
En son olarak da pekmez kıvamına ulaştığında ateşin üzerinden alınır ve muhafazalı kaplara alınarak serin yerde muhafaza saklanıp bekletilir. 10 – 15 gün içerisinde rengi koyulaşarak ve kıvam alarak pekmeze dönüşür.
Armutlar ağacından silkelenir. Armutlar  aşağı döküldükten sonra sepetlere konulur ve sapları ayıklanır. Suda iyice yıkanır, büyük kazanlara doldurulur.
Armutların iyice pişmesi için  armutlar dilimlenir. Dilimleme dikine ve dört dilim olarak yapılır. Dilimlenmiş armutlar kazana koyulur. Dışarıda ateş yakılır, yanlarına taş konulur. Taşın yanlarına uzun odun koyularak  ateşin  daha iyi yanması sağlanır. Kazana su ilave edilir ve fokur fokur kaynaması sağlanır. Armut piştikten sonra kazan ateşten indirilir. Armudun içindeki şerbet çıkana kadar süzülür. 

Tatlı şerbet çıkınca armutlar dışarı alınır. Ateşin üstüne tava konulur, süzülen şerbet tavaya dökülür ve ateşe konulur. Şerbet yavaş yavaş dökülür. Kaynatılmaya devam edilir kıvam yavaş yavaş  kalınlaşmaya başlayınca tahta kaşıkla karıştırılır. 
 
Pekmezin tavanın dibine yapışmamasına dikkat edilir. Pekmez kıvamına gelince kaplara veya küplerine doldurulur. Serin ve kapalı yerde saklanmaya bırakılır. 
Bu birbirinden güzel pekmezler yaz kış yenir, 2 sene hiç bozulmadan saklanabilir. Yazın uğraştırsa da aranan bu tatların çoğu hastalığa iyi geldiği biliniyor.

Nur Banu Çelebi
Editör: Vitrin Haber