Anma programları; sabah 10:30'da 1853 Rus Baskınında şehit edilen askerlerin kemiklerinin muhafaza edildiği Müze Bahçesindeki şehitlikteki törenle başladı. Sinop Valiliği, Sinop Belediye Başkanlığı, Şehit ve Gazi Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından şehitliğe çelenk konulması ardından askeri tören mangası ile saygı atışı yapıldı. 

Saygı Duruşu ve İstiklal Marşının okunması sonrasında Sinop Anadolu Lisesi Tarih Öğretmeni Metin Argun, 1853 Rus Baskını hakkında bilgilendirmede bulundu.  

Argun; “Hiç şüphe yok ki binlerce yıllık geçmişe sahip tarihimizde şanlı zaferler kazanmış büyük bir milletiz. Bu zaferlere yönelik gurur duymamız son derece doğal bir davranış olsa gerek. Fakat tarih sadece zaferlerden başarılardan ibaret değil. Kimi zamanda felaketler, facialar ve yenilgiler yaşamışız bu tarihler içerisinde. İşte bugün burada bunlardan bir tanesini hem de yaşadığımız şehirde gerçekleşen Sinop baskınını hatırlamak ve şehitlerimizi bir kez daha rahmet ve saygı ile anmak amacı ile toplandık. Bundan tam 165 yıl önce 30 Kasım 1853 tarihinde Rus donanması tarafından gerçekleştirilen ve donanmamızın yakılarak yok edilmesi ile sonuçlanan bu acı olay Kırım Savaşının önemli aşamalarından birini oluşturdu. Rusya’nın İstanbul ve boğazları ele geçirip sıcak denizlere inme politikası izlediği bu dönemde Osmanlı Devleti de Rusları Karadeniz’den uzak tutmanın mücadelesini vermektedir. Diğer bölgelerde kıyasıya devam eden savaş 30 Kasım’da Sinop önlerinde bir felaketle sonuçlanacaktır. Geriye dönüp baktığımızda Osmanlı donanması daha önceki yıllarda da bu tarz saldırılara uğramıştır. İnebahtı’da, Çeşme’de ve Navarin’de yakılan Osmanlı donanmaları şimdi aynı acı Sinop’ta yaşamaktaydı. Aslında Navarin’de sadece Osmanlı donanması yanmamıştır aynı zamanda en iyi denizcilerini de kaybetmiştir. Bu tarihten sonra Osmanlı donanmasında fazla bir gelişme kaydedilememiştir” dedi. 

Bu şartlarda Osmanlı devletinin Rusya’ya Ekim 1853’te savaş ilan ettiğini belirten Argun; “Osmanlı donanmasının durumu pek iyi değildi. Ancak hükümet donanmanın bu durumuna rağmen Ruslar gibi  Karadeniz’de bir filo bulundurmaya karar verdi. 1853 Kasımında yola çıkan Osmanlı filosunun bir kısmı fırtınadan hasar gördü ve 13 Kasım’da Sinop’a vardı. Daha sonra diğer gemilerde Osmanlı donanmasına katıldılar. 27 Kasım günü Sinop Limanı açığında 11 gemi bir Rus filosu görüldü. Bu filo liman açıklarında bir süre vakit geçirerek havanın yumuşamasını bekledi. Osmanlı donanma kaptanı Osman Paşa Rus filosunun yakınlarda olduğunu tahmin ediyordu. Taktik olarak düşmanı limanda karşılamaya karar verdi. Savaş iki tarafın topçu atışları ile başladı. Fakat eşit olmayan güç dengesi ve Rus toplarının daha üstün özellikler taşıması nedeniyle bir buçuk saat içerisinde muharebenin sonucu belli olmuştu. Osman Paşa’nın filosundaki gemiler ya yakıldı yada havaya uçuruldu. Rus bombardımanı o kadar şiddetliydi ki Osmanlı filosunun arkasında kalan Sinop bile harabeye dönmüştü. Ancak komutan Amiral Nakhimov zafere leken süren bir uygulamaya imza attı. Merhametsizce gülle ve yağlı paçavra atmaya devam etti. Bu korkunç ateşe dayanamayan birçok insan hayatını kaybetti. Üstelik kasabanın Müslüman mahallesi de yakıldı. Bütün Osmanlı gemileri batmadıkça da ateşi kesmediler. Sonuç 30 Kasım günü 7 fırkateyn, 3 korvet ve 2 buharlı gemi batırılmıştır. Donanma komutanımız Osman Paşa yaralı şekilde Ruslara esir düşmüş, 2 bin 800 şehit verilmiştir. Gemisini tahliye ederek gemisini cephaneliğini havaya uçuran Ali bey gibi kahramanlarımız ve şehitlerimizle ne kadar gurur duysak azdır. Binlerce kişinin savaş kuralları dışında zalimce katledildiği Sinop felaketi Avrupa kamuoyunun Ruslara karşı şiddetli bir tepki göstermesine neden oldu. Bu tepkiden sonra Rusya’ya karşı savaş açıldı ve Ruslar bu savaşta yenildi. Hatta deniz kuvvetlerinin çoğunu kaybedip tersaneleri kapandı. Ancak Ruslar yine tarihteki bu zaferlerini kutlamaya devam ediyorlar. Bizlerde o günün anısına önünde bulunduğumuz şehitlikte ve Deniz Şehitleri Çeşmesinde anma yapıyoruz” diye konuştu. 

Törene; Sinop Valisi Köksal Şakalar, AK Parti Sinop Milletvekili Nazım Maviş, Belediye Başkanı Baki Ergül, Sinop Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nihat Dalgın, Vali Yardımcısı Mehmet Tanışır, Cumhuriyet Başsavcısı Duygu Bayar, İl Emniyet Müdürü Ercan Dağdeviren, İl Jandarma Komutanı Jandarma Kıdemli Albay Halil Altıntaş, İl Genel Meclis Başkanı Şükrü Gündoğdu, Sinop Barosu Yönetim Kurulu Üyesi İskender Aksoy, siyasi parti temsilcileri, askeri erkan, STK temsilcileri, 30 Kasım Şehitlerini Anma Platformu üyeleri, gaziler, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.

ANMA PROGRAMLARI GÜN BOYU DEVAM ETTİ
30 Kasım Anma programları, 11.45’te Cuma namazı öncesinde Seyit Bilal Camisinde şehitlerin ruhlarına mevlid-i şerif okutuldu. 12.15’te Şehit Riyale Hüseyin Paşa’nın Seyit Bilal Camii avlusundaki kabri ziyaret edilerek dua okundu.13.30’da ise Cuma namazı sonrası Deniz Şehitleri Çeşmesi önünde Kültür ve Turizm il Müdürlüğü koordinesinde resim sergisi düzenlendi.
Editör: Vitrin Haber