Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik okul ve kurumların bünyelerinde, öğrenci ve kursiyerlerin uygulama eğitimi yapmalarına olanak sağlamak amacıyla Döner Sermaye İşletmeleri kuruldu. Bu uygulama ile okullar sipariş alıyor, alınan siparişler üzerinde fiilen çalışan öğrencilerin, meslekleri ile ilgili konuları daha iyi öğrenmeleri ve öğrendiklerini kalıcı bir şekilde geliştirmelerine yardımcı olunuyor.
Üretimi gerçekleştiren öğrencilere maddi destek de sağlayan uygulama ile Seydi Ali Reis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi okulunda 2018 yılında resmi kurumlara 433 bin 974 bin TL tutarında iş yapılarak çalışan öğrencilere 31 bin 283 lira 61 kuruş ödeme yapıldı. Merkez saymanlığa 24 bin 683 lira 71 kuruş, Hazineye peşin gelir olarak 44 bin 751 lira 61 kuruş, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna 4 bin 305 lira 76 kuruş yatırıldı.
Gerçekleştirilen uygulama ile ilgili bilgi veren Sinop Seydi Ali Reis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Haluk Öztürk, hayata geçirilen uygulamanın mesleki ve teknik okulların ülke kalkınmasındaki önemini bir kez daha kanıtladığını söyledi. Öztürk; “Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik okul ve kurumların bünyelerinde 3423 Sayılı kanunla öğrenci ve kursiyerlerin uygulama eğitimi yapmalarına olanak sağlamak amacıyla DÖSE işletmeleri kurulmakta. Döner Sermayeler okullarda ayrı bir bölüm değil uygulama eğitimin sonucudur.
Örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki teknik okul ve kurumlardaki öğrencilerin bir kısmı uygulamalı (pratik) eğitimlerini; 3423 ve 3308 sayılı kanunlara göre okullar bünyesinde döner sermaye aracılığı ile sipariş alınmakta, alınan siparişler üzerinde fiilen çalışarak meslekleri ile ilgili konuları daha iyi öğrenmeleri ve öğrendiklerini kalıcı bir şekilde geliştirmelerine yardımcı olunmakta. Öğrenci ücreti siparişi veren kişi, kurum veya kuruluş yüklenmekte devlete bütçesi korunmakta” dedi.
İŞÇİLİK TUTARININ YÜZDE 30’U ÖĞRENCİLERE ÖDENİYOR
Okullarında yapılan üretimin öğrencilere mesleki deneyimin yanı sıra maddi katkı da sağladığının altını çizen Sinop Seydi Ali Reis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Haluk Öztürk, üretim sonucu oluşan işçilik tutarının yüzde 30’luk kısmının öğrencilere ödendiğini söyledi. Öztürk; “Seydi Ali Reis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi okulunda 2018 yılında resmi kurumlara 433 bin 974 TL tutarında iş yapılarak çalışan öğrencilere 31 bin 283 lira 61 kuruş ödeme yapıldı. Merkez saymanlığa 24 bin 683 lira 71 kuruş, Hazineye peşin gelir olarak 44 bin 751 lira 61 kuruş, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna 4 bin 305 lira 76 kuruş yatırıldı.
Alınan siparişin yapılabilmesi için; malzeme üretimi için gereken bütün malzemeler müşteriden, siparişten alınan ücret ile karşılanmakta. Döner sermaye faaliyetlerinin olduğu alanlarda; alınan malzemeler öğretim faaliyetlerinde kullanıldığı için özelikle ilgili bölümlerde daha az miktarlarda temrinlik malzemesi alınmasına sebep olmakta, genel bütçeye ciddi katkısı bulunmakta. Öğrencinin temrinlik malzeme beklemesine ya da kendi bütçesinden harcama yapmasına gerek kalmamakta.
İşçilik tutarının en az yüzde 30’u öğrenciye ödenmekte. Kendi masraflarını karşılayarak aile bütçesine katkı sağlamakta. Kalan yüzde70’lik tutarı işi yapan öğretmen, atölye şefi ve bölüm şefine ödenerek öğretmenlere de ek ücret ödenmekte. Ödenen ücretlerden vergi kesintisi yapılmakta ve gelirin yüzde1 peşin gelir olarak ödenmekte devletimiz güçlendirilmektedir.
Yıl sonunda kazancın yüzde 1’lik kısmı sene başında Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumuna gönderilerek çocuklara destek olunmakta. Kar payının 3/1 fona gönderilmekte, 3/1 sermayeye eklenmekte, 3/1 Üretimde bulunan personele dağıtılmakta” diye konuştu.
ATÖLYE GİDERLERİ DÖNER SERMAYEDEN KARŞILANABİLİYOR
Atölyelerde meydana gelen arızaların giderilmesi için döner sermaye işletmeleri bütçesinin kullanılabildiğini ifade eden Sinop Seydi Ali Reis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Haluk Öztürk, bu yollar okul dışından alınabilecek destek hizmetlerinin en az seviyelere indirildiğini ve böylece genel bütçeye ve okul aile birliklerinin bütçelerine olumlu katkılar sağlandığını söyledi.
Öztürk açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi, “Döner sermaye işletmelerinin yıl içi kârlarından alınacak demirbaş, makine, teçhizat ve malzemelerle okulların çeşitli gereksinmelerini karşılanmakta, çağdaş ve teknolojik gelişmelere uygun atölye ve okul donanımlarını sağlanmakta. Atölyelere döner sermaye faaliyetlerinde doğrudan görev almayan diğer öğrencilerde bu makine ve teçhizattan yararlanmakta. Okullarda makine teçhizat artırılarak öğrencilerin daha çok uygulama yapmaları sağlanarak teknik insan gücü ve makine potansiyelini ekonomiye kazandırılmakta.
Yetişmiş iş gücü kapsamındaki teknik öğretmenlerimizin bilgi ve becerilerinin en azami derecede ortaya çıkması ve ülkemizin üretim faaliyetlerine bir endüstri kuruluşu veya KOBİ gibi katkıda bulunmalarının sağlanmasıdır.
Döner sermaye faaliyetleri yürütülürken her öğrenciye her zaman görev verilememektedir. Ancak ortada bir üretim faaliyeti yürütüldüğünden mesleki eğitim almak için okullarımızda öğretim gören öğrencilerimiz sanki bir işletmede yetişiyorlarmış gibi üretim süreçlerine dolaylı yoldan katılmaktadır. Mesleki eğitimin oranlarının gelişmiş ülkelerin standartlaşmış oranlarına çıkarılmak istendiği ve işletme okul işbirliklerinin artırılmaya çalışıldığı ve eğitim planlamalarının hep bu yönde yeniden gözden geçirildiği günümüzde okullarımızda döner sermaye faaliyetlerine önem verilmesi daha uygun olacaktır.
Ülkemizin ekonomik yönden son dönemdeki gelişim ve büyümesi hepimizi sevindirmekte ve gelecek adına eğitimciler olarak daha da ümitlendirmektedir. Ancak konunun uzmanları tarafından önemli bir sorun olarak gösterilen cari açık hepimizin malumudur. Okullarımızdaki döner sermaye işletmelerinin desteklenmesi yerli ve iç kaynaklarla üretime destek anlamına geldiğinden cari açığın azaltılmasına bir nebze de olsa katkı sağlayacaktır. Hatta üretim kalitesini yükseltmek ve denetimleri düzenli yapmak kaydıyla kamuya ait dışarıdan satın alınacak birçok ürün ve malzemelerin okullarımızdaki döner sermaye işletmeleri tarafından üretilmesi sağlanmalıdır.
Atölyelerimizdeki donatım ve teçhizatın iyileştirilmesi ve güncel teknolojiye ayak uydurabilmesinde DÖSE faaliyetlerinin çok ciddi katkısı olmaktadır. Piyasayla rekabet edebilme hedefli görevli, yönetici ve teknik öğretmenlerimizin kendilerini geliştirmelerine de katkı sağlamaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Döner Sermaye İşletmeleri 4734 sayılı ihale kanununun 3. maddesinin (e) bendine göre, Resmi kurumların Döner Sermaye atölyelerine yaptıracağı siparişler kamu ihale kanununa göre istisna kapsamındadır. Bu Kanuna Göre Tüm Resmi Kurumlar Döner Sermaye İşletmelerine İhalesiz, Teklifsiz Pazarlıkla iş yaptırabilir, sipariş verebilmektedir.”
