SİNOP'TA İPEK BÖCEĞİ YETİŞTİRİLİYOR

Sinop ve çevresinde ipek böceği kozasının üretilip üretilemeyeceğinin tespit edilmesi amacından hareketle 28 Mart 2012 tarihinde, yetiştirme laboratuvarının hazırlanıp %6’lık formaldehit çözeltisiyle dezenfekte edilmesiyle ipek böceği yetiştirme çalışmalarına başlayan Gerze Meslek Yüksekokulundan yürütülen çalışma hakkında detaylı bir açıklama yapıldı.

Gelişimlerini tamamlayarak 2 Mayıs 2012 tarihinde (32 günde) koza örümüne başlayan yaklaşık olarak 12-13 bin ipek böceği için öncesinde laboratuvar havalandırılarak ortam hazırlandı ve gerekli yaşam şartları oluşturuldu.

Gerze Meslek Yüksekokulundan yapılan açıklamada ipek böceği yetiştiriciliğine başlanmasındaki amaçlar şöyle sıralandı: 

• Türkiye 'de koza üretimi genellikle halk arasında yaşlı kesim tarafından yapılmakta ve bunun da yaygınlaştırılması istenmektedir.

• Bu şekilde özellikle kırsal kesimlerdeki gizli işsizlik çözülmektedir.

• İpek böceği üretimi çok fazla maliyet gerektirmeyen, herkes tarafından yapılabilecek bir iştir ve biz de Sinop bölgesinde yaşlı nüfusun fazla olmasından dolayı bu bölgede ipek böceği üretiminin yapılmasının faydalı olacağını düşünüyoruz.

Yürütülen çalışmanın aşamaları ise şu şekilde gerçekleşti:

• 29 Mart 2012 tarihinde, Bursa Koza Birlikten ücretsiz olarak 20 bin adet (bir paket) canlı ipek böceği yumurtası temin edildi.

• 1 Nisan 2012 tarihinde, ipek böceği larvaları yumurtalarını çatlatarak çıkartıldı ve yerlerine alındı. İlk etapta 28 C derece ve %75 bağıl nem sağlanarak gerekli şartlar oluşturuldu.

• Yaklaşık olarak 18 bin civarı larva yumurtalarından canlı olarak çıkmaktadır.

• İlerleyen aşamalarda ipek böceklerinin yaşlarını doldurması ile ısı ve nem değerleri değişmektedir.

• İpek böceğinin 5 yaş dönemi boyunca ısı ve nem oranı yavaş yavaş aşağı çekilmiş ve son dönemde 25 C derece ve % 60 bağıl nem oranına çekilmiştir.

• İpek böceği larvaları yumurtadan çıktıklarında siyah tüylü ve karınca büyüklüğündedir. İlerleyen yaşlarda renk değiştirerek beyaz renge bürünmektedirler.

• Yemleme aşamasında ise 1 gün sonra ince kıyılmış olarak dut yaprağı verilmeye başlandı. Düzenli aralıklarla altları temizlenerek dışkılar atıldı ve hijyenik ortam sağlandı.

• İpek böceği larvalarının gelişimleriyle birlikte yedikleri yapraklar, boylarıyla orantılı olarak kıyılarak verilmeye devam edildi.

• 1. yaşlarını 4 günde, 2. yaşlarını 3 günde, 3. yaşlarını 4 günde, 4. yaşlarını 7 günde ve 5. yaşlarını 10 günde tamamlamışlardır.

• İpek böcekleri tüm yaşamları boyunca yaklaşık 450 kg. taze dut yaprağı tüketmekte ve bunun %88 ini 5. yaşlarında tüketmektedirler. Bu süre içerisinde ipek böcekleri 6-8 cm. boya ulaşmışlar ve oldukça tombullaşmışlardır.

• Koza örme işlemi 3 gün sürüp 10. günlerinde toplanacaktır. Kozaların sertleşmesi için bu süre gereklidir. Toplanan kozalar boğulmak üzere fabrikaya gönderilmektedir. Boğulma işlemi yapılmadığı takdirde 15.-16. gününde ipekböcekleri kelebek haline gelirler ve kozayı delerek içinden çıkarlar. Kozalar bu haliyle kesikli hale gelir ve eğrilmeleri olanaksızlaşır.

• Sadece damızlık olarak gelecek sezon için ayrılan kelebekler haricindeki kozalar boğulur ve lif çekimine hazır hale getirilir. Tek bir ipek böceği kozasından 1200-1400 m. kesiksiz lif çekimi mümkündür. Bundan sonra ürün, iplik fabrikalarında ve daha sonra da kumaş fabrikalarında yolculuğuna devam eder. Özellikle dünyaca ünlü ipek halılar oldukça yüksek fiyatlara rağbet görmektedirler.

Üretilen kozalar her yıl Bursa Koza Birlik tarafından kg. fiyatı 24 TL’den geri alınırken bir paketten yaklaşık 30 kg. yaş koza elde edilebilmektedir.