Kongrenin “Enerji Politikaları Sempozyumuna” Sinop Nükleer Karşıtı Platform (NKP) adına Dönem Sözcüsü Murat Şahin ve NKP üyeleri Erkan Kabal, Metin Gürbüz, Aziz Konukman ile Durmuş Kandemir katıldı.
Enerji Politikaları Sempozyumu kapsamında, Elektrik Mühendisi Erhan Karaçay’ın yönetiminde yapılan Nükleer Santraller Japonya Örneği Paneli’ne ise CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı, Türkiye Çevre Platformu Genel Sekreteri Ahmet Oktay Demirkan, Mersin NKP Dönem Sözcüsü Av. Alpay Antmen, Doğu Akdeniz Çevre Platformu Sözcüsü Sabahat Aslan, Kırklareli Kent Konseyi Çevre Meclis Başkanı Göksal Çidem ve Sinop NKP adına Metin Gürbüz panelist olarak yer aldı.
GÜRBÜZ FELAKETİ ANLATTI
Panelde sunum yapan ve daha önce de Nükleersiz Asya Forumunun davetlisi olarak 22-28 Mart 2016 tarihinde Japonya Fukuşima Eyaletine giderek bir dizi panel, konferans ve mitinglere katılan Metin Gürbüz; 11 Mart 2011 tarihinde Japonya’da meydana gelen deprem ardından meydana gelen felketler silsilesini anlattı. Metin Gürbüz sunumunda şu ifadelere yer verdi; "Fukuşima Daiichi Nükleer Santralinin 4 reaktörünün soğutma sıvısı ünitelerinin ve harici elektrik tesisini kaybetmenin yanı sıra, depremin tetiklemesiyle oluşan 14 metrelik tsunami dalgaları, santralin Acil Durum Elektrik Kaynağını kaybetmesine neden oldu. Fukuşima Daiichi Nükleer santralinin 6 reaktörünün 1,2,3 ve 4 numaralı reaktörlerdeki nükleer yakıt eriyerek hidrojen patlaması ile çok yüksek miktarlarda radyoaktif materyalin salınımına neden oldu. Santrali işleten Tokyo Elektrik Şirketi TEPCO, santral sahasında yüksekliği 5,7 metre yüksekliğinde önlemler almıştı. Oysa kazadan önce 2008 yılında yayımlanan bilimsel rapora göre, “olası bir tsunamiden reaktörleri korumak için 15,7 metre yüksekliğinde Duvar/tahkimat seti yapılması gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen TEPCO bu raporu dikkate almamıştı.
380 BİN KİŞİ EVLERİNİ TERK ETTİ
Japonya’da nükleer kazalar için tahliye planı nükleer tesisten 10 km yarıçapında yaşayan insanları kapsıyordu. Ancak yaşanan kaza bunun ne kadar yetersiz bir plan olduğunu ortaya koydu. Patlamalarla radyoaktif parçacıklar 100 km öteye kadar taşındı. Japon Hükumetinin tahliye danışmanları, hasar gittikçe görünür olunca, 10 km yarıçapı 20 km’ye yükseltti. Santralin 20-30 km yaşayan insanlara “kapalı mekanlara sığınma/kalma” direktifleri verdi. Fukuşima Daiichi Nükleer Santralinden 20 km yarıçapında 77 bin, 20-30 km yarıçapında 62 bin, 80 km yarıçapında 2 milyon kişinin yaşadığı felaket bölgesinden 380 bin kişi evlerini, topraklarını terk etmek zorunda kaldılar. Japonya Hükumeti şuanda, felaket sonrası bölgeden ayrılan 50 bin kişiye tazminat ödememek için evlerine, felaket bölgesine dönmeleri için baskı yapıyor.
Başlangıçta felaketin boyutunu örtbas/küçültme çabası içinde olan dönemin Japon Başbakanı Naota Kan, felaketin yol açtığı sorunları ve ülkesi için yarattığı riski görerek, enerji politikalarında köklü değişikliğe(nükleer dışı bir enerji politikası) gitme kararını açıklamıştı.
JAPONYA NÜKLEERE KARŞI TAVIR DEĞİŞTİRDİ
Japon Başbakanı Naoto Kan, santrali işleten Masakata Shimizu’yu suçlayarak, 'Bana hiçbir zaman hiçbir şeyi açıkça anlatmadı' diyerek 'Eğer bu ve olası kazalar, Japonya topraklarının yarısını kullanılmaz hale getirme riski taşıyorsa, bu riski almamız mümkün değildir' nükleer santrallere karşı tavır değişikliğine gitmişti.
Naoto Kan; 'Fukuşima’dan vardığım sonuç şu: en güvenli nükleer santral demek, hiç nükleer santrali olmamak demek. Yani nükleer santrallere sahip olmamanın, en güvenilir enerji politikası olduğuna ikna oldum', 'Türkiye gibi sismik (deprem) ve terör riski olan bir ülke nükleer santralden vazgeçmeli, sayın Erdoğan’a söylediklerimden pişmanım'. Dediğini hatırlatmak isteriz. 11 Mart 2011 tarihinde yaşanan Fukuşima felaketi devam ediyor. Santralin 1,2,3 ve 4 numaralı reaktörlerinin erimiş çekirdeklerini soğutmak için her gün 300 m3 su püskürtüyor. Santral sahasına her gün 800 m3 yeraltı suyu sızıyor. Bu miktarın 300-400 m3’ü radyoaktif kirliliğe maruz kalarak kontamine oluyor ve Pasifik okyanusuna sızıyor.
RADYOAKTİF ATIKLARI BERTARAF ETMEYE ÇALIŞIYORLAR
Santralde kaza sonrası yapılan 1000 adet depolama tankında 770 bin m3 radyoaktif su depolanmış durumda bekletiliyor. TEPCO yetkilileri, tanklarda bekletilen yüzbinlerce m3 radyoaktif suyu denize deşarj etmek için hükümetin onayını bekliyor. Fukuşima Eyaletinde felaketten sonra deniz ürünlerinin %40’ı Japon standartlarına göre tüketilmesi uygun değil. Balıkçılar tanklarda bekletilen yaklaşık 800 bin m3 radyoaktif suyun denize boşaltılması halinde deniz ürünleri endüstrisinin büyük darbe yiyeceğini ifade ederek karşı çıkıyorlar. Felaket bölgesindeki temizlik çalışmaları devam ediyor. Radyoaktif temizlik görevlilerin topladığı çoğu toprak, bitki karışımı radyoaktif katı atıklar 8000 bq(bekerel)/kg radyoaktiviteye dayanıklı hacmi 1 metre küplük, kapasite ağırlığı 1 tonluk torbalarda istiflenen 43 milyon ton radyoaktif atık, farklı eyaletlerde bulunan 100 ayrı yakma tesisinde yakılarak bertaraf edilmeye çalışılıyor. Hükümet yetkilileri, atıkların yakıldığı tesislerde filtre kullanıldığını ve filtrelerin salınan radyoaktivitenin %99’unu tuttuğunu iddia etseler de, filtre üretici firmaları filtrelerin tutuculuğuna dair güvence vermiyorlar. Aslında, Japonya’nın her yerine dağılmış olan yakma üniteleri, radyoaktiviteyi her yere yaymış, bulaştırmış oluyorlar.
NÜKLEER ENERJİ SÖYLENDİĞİ GİBİ UCUZ ALMAYACAK
3 Mayıs 2013 tarihinde, T.C. Hükümeti ile Japonya Hükümeti arasında Sinop İnceburun’da 4 adet 1120 megawatt gücünde reaktörlerden oluşacak toplam 4480 MW gücünde Nükleer santral kurulması için prensip anlaşması imzalanmıştı. Anlaşmayı ele aldığımızda, santralden 20 yıl boyunca kilovat/saati 10,83 dolar sentten alım garantisi verildi. Oysa TEDAŞ bugün ortalama 15-16 kuruştan, kilovat/saat olarak alım yapıyor. Bu rakam, taahhüt edilen 10,83 dolar/sentlik alım garantisinin üç katı. Bu rakam söylendiği gibi nükleer enerjinin ucuz olmadığını açıkça ortaya koyuyor. Yine bu rakam bize aynı zamanda Japon ve Fransız şirketine 20 yıl boyunca 84,5 milyar dolar para ödeyeceğimiz anlamına geliyor. Dolayısıyla nükleer santrallardan üretilen enerjinin ülkemiz için ucuz olduğunu söylemek mümkün değildir.
İMKANSIZ ÇEVRE SORUNLARI MEYDANA GETİRECEK
Eylül 2017 tarihi itibarıyla 81.500 MW olan kurulu gücümüz bulunmaktadır. Ülkemizde tüketimin en yoğun olduğu saatlerde (puant güç) 47.660 MW olduğu düşünüldüğünde mevcut kurulu gücümüzün %59’u nu kullanıyoruz. Bu tablo, “karanlıkta kalacağız” söylemlerini boşa çıkarıyor.
Sonuç olarak Nükleer Santraller; telafisi imkansız çevre sorunları yaratacaktır. Gelecek kuşakları etkileyecek kararlardır. Elektrik fiyatlarında artışa neden olacaktır. Atıkların depolanması ve bertaraf edilmesi için nihai çözüm bulunamamıştır. Alım garantileri nedeniyle arz fazlası olacaktır. Yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarına engel oluşturacaktır. Toplumsal Maliyeti ve kümülatif etkileri olacaktır.
Editör: Vitrin Haber
