08-09.02.2014 TARİHLERİ ARASINDA AHMET MUHİP DIRANAS UYGULAMA OTELİ’NDE YAPILAN SİNOP BİRİNCİ KALKINMA ÇALIŞTAYI’NIN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
Sinop Valiliği ile Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) tarafından düzenlenen Sinop 1. Kalkınma Çalıştayı 08-09.02.2014 tarihleri arasında Sinop Üniversitesi’ne ait Ahmet Muhip Dıranas Uygulama Oteli’nde yapıldı. Çalıştay iki gün sürdü. Çalıştaya müsteşarlar, müsteşar yardımcıları, genel müdür ve genel müdür yardımcıları, daire başkanları, akademisyenler, öğretim üyeleri, Sinop’ta görev yapan bürokratlar, 8 ilçe kaymakamı ve STK temsilcileri, basın mensupları ve iş adamları katıldı. Çalıştayda; eğitim-sağlık, kültür-turizm, sanayi-enerji, tarım-hayvancılık, kentleşme-alt yapı-deniz yolu konularının görüşüldüğü 5 çalışma grubu yer aldı. Çalıştay çalışma gruplarının sonuç raporlarını okumalarıyla son buldu.
Açılış konuşmalarında özellikle Sinop’un kültür, turizm ve eğitim kenti olma isteği ve iradesi vurgulandı.
CHP Grup Başkan Vekili ve Sinop Milletvekili Engin ALTAY’ın Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı tarafından cevaplandırılmak üzere TBMM Başkanlığı’na sunduğu yazılı soru önergesinde dile getirilen Sinop açısından nükleer santralin sakıncalarına atıf yapıldı.
Sinop’un gelişme istikametine değinildi. Geleceğini planlama zarureti anlatıldı.
Sinop’un kalkınmasında geç kalmanın avantaja dönüştürülmesi gerektiği üzerinde duruldu.
Türkiye’nin bölgesel kalkınma politikalarında başarılı olamadığı ifade edildi. Her bölgenin mukayeseli üstünlüklerinin bilinmesine ihtiyaç olduğu vurgulandı. Bir ilin kalkınması için görüş birliğinin sağlanması gerektiği ve daha fazla analiz yapılmasının şart olduğu belirtildi.
Gerçek anlamda finansman kaynağını cezp edecek proje yokluğu ve teknik kadro noksanlığına değinildi.
Yatırım yeri envanterinin çıkartılması için Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’na (KUZKA’ya) görev düştüğü ifade edildi.
Bu çerçevede mevcut değerlerin çok iyi tespiti gerekir. Yani şu soruların cevaplarını verebilmemiz gerekir:
Neredeyiz? Nereye varmak istiyoruz? Geleceği nasıl görüyoruz? Hedefe nasıl gideriz?
Sinop’taki hizmet sektörlerinin payı Türkiye ortalamasının altındadır.
Üniversite yatırımlarına hız vermeliyiz. Üniversitemizi geliştirmeliyiz. Çünkü üniversite aslında bir kalkınma kuruludur. Üniversitedeki kaliteli kadroyu kalkınma perspektifini belirlemede öne çıkarmayı hedeflemeliyiz. Üniversitenin gelişme stratejisini yeniden belirlemesi ve farklılaştırması gerekir.
Ulaştırma sektörü bütün sektörleri etkileyen ve onlardan etkilenen bir sektördür. Sinop, kabuğunu kırma noktasına gelmiştir. Sinop için limanı nasıl daha aktif hâle getirebileceğimizin üzerinde durmalıyız. Çünkü ticaret gelişmeden bir ilin gelişmesi çok zordur.
Sinop’un sosyal boyutu çok önemlidir. Sinop en yaşlı ildir. Türkiye’de her yıl yaşlanma oranı artıyor. Ekonomik ve sosyal hayatta daha üretken bir yaşlı nüfusu nasıl sağlayabiliriz? Sağlık hizmetleri başta olmak üzere yaşlı nüfusa hizmetleri nasıl sunmalıyız? Sinop’un en büyük potansiyelinden biri Sinoplu olup, dışarıda yaşayan Sinoplulardır. Onların dinamizmini harekete geçirmek ve girişimciliği geliştirmek lâzımdır. Göç veren iller dışa açık illerdir. Sinop’taki değerlerimizi tanıtıp konaklama imkânlarını arttırmamız lâzımdır. Konaklama tesisleri teşvik kapsamına alınmıştır. Hizmet sektörü için kaliteli eleman yetiştirmemiz gerekir.
Kalkınma Ajansı’nın yaptığı taslak yatırım projesi son aşamaya gelmiştir.
Sinop için lider sektör eğitim ve turizmdir. Enerji güvenliğini arttırarak ekonomiyi, sosyal hayatı ve çevreyi planlamalı ve Sinop’un geleceğini belirlemeliyiz.
Nükleer enerji konusunda dünya hayli mesafe almıştır. 60 milyar dolarlık bir kaynağımızı dış dünyaya aktarıyoruz.
Herkes kendini temsil etmelidir. Toplumun genel politikalarını belirlemek ayrı bir hizmettir.
Bölgesel kalkınma yatay bir konudur. Kırsal alandan altyapıya kadar her alanda yatırım yapmalıyız.
Üniversitede okuyan öğrenci sayısının genel nüfusa oranının % 10 oranını yakalayan illerde üniversitenin o ilin kalkınma motoru olduğu anlamına gelir. 5.140 öğrencisi ile Sinop şanslı bir ildir. Her öğrencinin aylık 1.000 TL’lik bir harcama yaptığını farz edersek Sinop’a bu alanda üniversite öğrencileri 5.140.000 TL’lik bir gelir bırakır. Üniversite öğrencisinin son dört yılı hayatlarını belirleyen önemli bir zaman sürecidir. Sinop’un kalkınması için gerekli olan fakültelerin kurulduğunu görüyoruz. 2023’de fakülte sayısında % 100’lük bir artış, öğrenci sayısında da yıllık % 10’luk bir artış olacağı tahmin ediliyor. Şehrin kültürel dokusunu üniversite belirliyor. 2023’de Sinop’un 50.000 nüfusa ulaşacağı ve bunun 20.000’ni öğrencinin oluşturacağını planlıyoruz. Devleti bürokrasi olarak telakki edecek olursanız bu çalıştay münasebetiyle Sinop’ta devlet bu toplantı münasebetiyle bir araya gelmiştir.
Mahallî inisiyatifi ortaya koyamazsanız tepeden gelecek hamleler başarılı olamayabilir.
Değişim ve dönüşüm zordur. Değişim ve dönüşüm hareketinin kararını Sinop vermiştir. Ticaret ekseni Sinop’un kalkınma unsurlarına eklenmelidir. Ticaret olmadan hayatın arzu edilen canlılıkta olmayacağını söyleyebiliriz.
Ulaşım ve lojistik kalkınmada önemli bir sektördür. Gerçek rekabet lojistik üstünlükle başlar. Yakınımızdaki ülkelerle diyaloğumuz çok önemlidir. KUZKA’nın Karadeniz Bölgesi ülkelerine yönelik projelerinin olması lâzımdır.
Sinop’ta dış ticarete yönelik çalışma yapan bir tek firma mevcuttur. Deniz kenarında olan her il bir ticaret ilidir. O hâlde Sinop niçin bir ticaret şehri değildir? Ticarî işletmelerin yaşaması bölgesel entegrasyonlarla eko iklimleri oluşturmamıza bağlıdır.
Sinop’ta yeterli yatak kapasitesi yoktur.
Sinop’ta Mart 2014’de AB Ortak Kültürel Mirasının Korunmasına Yönelik Alan Yönetimi Projesi AB imkânlarıyla gerçekleştirilecektir. Bu proje Sinop’a marka şehir özelliği kazandıracaktır.
Turizm açısından bir meslekî eğitim başlatmalıyız ve bu eğitim faaliyetini öne çıkarmalıyız.
Ankara, İstanbul ve Sinop kültür envanterini yapmış Türkiye’deki ilk üç ildir. Sinop Kültür Envanteri Türkiye’ye örnek olmuştur. Bu üç ilin kültür envanteri Kültür ve Turizm Bakanlığı web sayfasında diğer illere örnek olması için yayımlanmaktadır.
Sivil mimarî örneklerinin korunması lâzımdır. Sinop tabiatına uygun olarak konaklama tesislerini kurmamız lâzımdır.
AB 15.000-500 bin Avroluk projelere öncelik vermektedir.
Kaleiçi mevkiinin Sinop yerel yönetimi tarafından Sinop’a hizmet edecek şekilde altyapısının yapılması gerekir.
Kullanılmayan mekânların turizm ile buluşturulması şarttır.
Sinop’ta kültürel dönüşümün argümanları neler olacaktır? Bir değişim planının hazırlanması lâzımdır.
Heyelan olgusu Sinop’ta âfet öncesi bir tehlike olarak ortaya çıkmaktadır.
Kentsel dönüşümde ülke olarak çok geride kaldık. Sinop merkezde kentsel dönüşüm yoktur. Boyabat’ta bu kapsamda iki bina tespit edilmiştir. Sinop merkezde yoğun bir yapılaşma mevcuttur. Ancak Sinop’ta bir makro plan yapılmalıdır. Valilik ve belediye ile birlikte bütüncül bir proje hazırlanmalıdır.
Sinop’ta Denizcilik Meslek Lisesi’nin açılışı 2015 yılı içinde gerçekleşecektir.
Bir ilde veya ilçede okuyan öğrencinin % 20’si kadar kapasiteye cevap verecek öğrenci yurdu yapmak Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü’nün mecburiyetten doğan bir sorumluluğu vardır.
Eğitim ve araştırma hastanesinin hizmete sunulması için Sağlık Bakanlığı’na talepte bulunulmalı ve tıp fakültesi için bugünkü Sinop nüfusu uygun olmamakla birlikte gelecekte tıp fakültesine altyapı böylece hazırlanmalıdır.
Sinop 1. Kalkınma Çalıştayı’nda Sanayi-Enerji Çalışma Grubu’nun Başkanlığı’nı yapan Prof. Dr. Aziz KONUKMAN Tüm Sinoplu İşadamları Yardımlaşma Derneği Gazetesi TÜSİYADHABER’e Çalıştay’la ilgili olarak yaptığı açıklamalarda şöyle dedi:
“Çalıştay bir ilke imza attı. Benim açımdan bir ilk. Şöyle bir ilk, çalıştay’ın en önemli, en sorunlu konularından birisi, nükleer santralin Sinop’ta inşasına merkezi hükümetin karar vermesiydi. Bu çalıştayla Sinop geleceğini bulacak diyoruz.
Gayet demokratik bir çalıştay yapıldı. Çalıştaya bakınca özellikle Sinoplu bürokratlara gerçekten hayran oldum. Meselelerine, konularına son derece hâkimdiler. O nedenle bunları serbest bırakın, kendi planını kendileri yapsın. Muhalefetiyle, iktidarıyla tam bir demokratik olgunluğu gösteren böyle bir şehrin insanı olmak, kendimi Sinop’un bir parçası görmekten onur duyuyorum.” [1]
İlimizin ekonomik ve sosyal kalkınmasını sağlamak amacıyla, 1995-2013 yılları arasında ilin genel durumunun değerlendirildiği, sorunlarının tespit edildiği, çeşitli görüşlerin ve çözüm önerilerinin yer aldığı çalışmalar derlenerek yayımlanmıştır. Bu rapor ve kitaplar kaynak eserler başlığı altında istifadenize sunulmuştur. 29.03.2016
 
KAYNAK ESERLER:
  1. 1995 yılında hazırlanan “Sinop Ekonomik Gelişme ve Yatırım Raporu”,
  2. Mart 1997’de Devlet Planlama Teşkilatı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü tarafından DPT’nin 2467 sıralı yayını olarak hazırlanan “Sinop İli Raporu”,
  3. 5-6 Eylül 1997’de Sinop Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen seminer sonunda İktisadî Araştırmalar Vakfı’nın 1997/127 sıra numaralı yayını olarak “Sinop İlinin Ekonomik Kalkınması
  4. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından 1997 yılında hazırlanan ve 2467 sıra no.lu yayın olarak basılan Ekonomik ve Sosyal Göstergeler Sinop,
  5. Sinop İşadamları Derneği (SİAD) tarafından Eylül 1997’de 1 no.lu yayını olarak basılan “Sinop Ekonomik Gelişme ve Yatırım Raporu”,
  6. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından 2000’de 76 yayın numarasıyla basılan “Sinop Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması”,
  7. Sinop Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü tarafından ne zaman hazırlandığı belli olmayan Sinop İlinin Ekonomik ve Ticari Durum Raporu Sanayici Rehberi,
  8. 19 Ocak 2001 tarihinde düzenlenen Sinop İli Ekonomik Kalkınması 2001-2010 Paneli sonunda basılan Sinop Sorunlar/Çözümler,
  9. Sinop Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü tarafından 2003’de hazırlanan Sinop İlinin Ekonomik ve Ticari Durum Raporu Yatırımcı Rehberi,
  10. Sinop Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü tarafından 2005’de hazırlanan Sinop İlinin Ekonomik ve Ticari Durum Raporu Yatırımcı ve İşadamı Rehberi,
  11. 6-7-8 Kasım 2012 tarihinde Sinop’da İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından düzenlenen Karadeniz’de Sürdürülebilir Balıkçılık Çalıştayı sonunda hazırlanan, ancak henüz basılamamış olan “Karadeniz’de Sürdürülebilir Balıkçılık Çalıştayı Bildirisi”,
  12. Aralık 2013’de Sinop İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü tarafından hazırlanan Sinop İli Ekonomik Durumu, Basılmamış Rapor, 55 s.
  13. 2013 yılında Sinop İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü tarafından hazırlanan Sinop İli Brifingi,
  14. İlçe Kaymakamları tarafından hazırlanan İlçe Kaymakamlık Brifingleri,
  15. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından ne zaman hazırlandığı belli olmayan Yatırım Alanlarının Tesbiti Araştırma Projesi 1 Sinop Sonuç Raporu
  16. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) tarafından 2013’de hazırlanan Kurumsal Stratejik Plan 2014-2018.
  17. Sinop Tarihi ve Kültür Envanteri, 2013, Sinop İl Özel İdaresi Yayını, 571 s.
  18. Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, Turizm Geliştirme Çalışmaları Sinop Eylem Planı İzleme Toplantısı Sonuç Raporu, Basılmamış Rapor, 59 s.
  19. Sinop Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Brifingi, 2013, 370 s.
  20. Sinop Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu, Basılmamış Rapor, 178 s.
 
 
Ekrem YAMAN
Sinop Vali Yardımcısı
Web: www.ekremyaman.com.tr
E-posta: [email protected]

[1] TÜSİYADHABER Gazetesi, 20 Mart 2014, s. (8-9), www.tusiyad.org